«Σε ένα χρόνο από τώρα, πιστεύουμε ότι θα έχει συντελεστεί η συνολική αναρρύθμιση του τομέα της Δικαιοσύνης, με παρεμβάσεις στον Οργανισμό Δικαστηρίων, στον Κώδικα Δικηγόρων, στον Κώδικα Συμβολαιογράφων, στον Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων και στον Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών, καθώς και με τον εκσυγχρονισμό μετά από 80 χρόνια του κληρονομικού δικαίου». Τα παραπάνω ανέφερε χθες (Τετάρτη 20Νοεμβρίου) σε ομιλία στην εκδήλωση με θέμα: «Ελληνική Δικαιοσύνη: Οι μεγάλες αλλαγές», ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης. Η εκδήλωση,διοργανώθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης και έλαβε χώρα στο συνεδριακό κέντρο της Εθνικής Ασφαλιστικής επί της Λεωφόρου Συγγρού, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Αικατερίνης Σακελλαροπούλου και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ακόμη, οι ηγεσίες των Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας Δημήτρης Βερβεσός, πολλοί δικαστές, εισαγγελείς, κ.ά.
Μεταξύ άλλων στην ομιλία του ο κ. Φλωρίδης ανέφερε: «Με την έναρξη της νέας κυβερνητικής θητείας τον Ιούνιο του 2023, ο Πρωθυπουργός έθεσε δύο μείζονες προτεραιότητες για τον τομέα της Δικαιοσύνης:
Η πρώτη αφορούσε την ανάγκη έμπρακτης απάντησης στο αγωνιώδες αίτημα της κοινωνίας για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας και την ενίσχυση της κοινωνικής ειρήνης. «Είναι η ώρα» είπε, «να κοιτάξουμε και προς την πλευρά των θυμάτων. Να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα των κατηγορουμένων, όπως επιβάλλει το κράτος δικαίου και η σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά να δούμε επιτέλους και την προστασία των δικαιωμάτων των θυμάτων. Να δώσουμε ένα ισχυρό μήνυμα για την επιβολή της νομιμότητας παντού».
Με την εκτεταμένη αλλαγή στο ποινικό σύστημα της χώρας, η οποία ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο και ισχύει από την 1η Μαΐου, αντιστρέψαμε την βασική για πολλά χρόνια αντίληψη, για την αντιμετώπιση των εγκληματούντων.
Η δεύτερη, όχι ιεραρχικά, προτεραιότητα που έθεσε ο Πρωθυπουργός, ήταν ότι έπρεπε να απαντήσουμε, επίσης εμπράκτως, στο ερώτημα που απασχολεί τον δημόσιο διάλογο χρόνια τώρα, εάν η ελληνική δικαιοσύνη είναι μεταρρυθμίσιμη.
Η απάντηση δόθηκε σε λιγότερο από ένα χρόνο από την έναρξη της νέας κυβερνητικής θητείας. Την περασμένη άνοιξη η Βουλή ψήφισε, τη σημαντικότερη κατά την άποψή μας μεταρρύθμιση στον τομέα της Δικαιοσύνης. Τον Δικαστικό Χάρτη, με την κατάργηση των Ειρηνοδικείων και των Ειρηνοδικών και την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, όπου παρατηρούνται και οι μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση των Δικαστικών αποφάσεων.
Η μεταρρύθμιση αυτή, εφαρμόζεται ήδη, σε μεγάλο βαθμό επιτυχώς, χάρη στη συνεργασία των Δικαστών, των Δικηγόρων και των Δικαστικών Υπαλλήλων.
Η εμβληματική αλλαγή με πολλαπλές θετικές συνέπειες στην ταχύτητα και ποιότητα απόδοσης της Δικαιοσύνης, είναι ήδη υπό επεξεργασία. Πρόκειται για την δημιουργία του Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης των Διαφορών, που ελπίζουμε να ψηφιστεί μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Ένα σύγχρονο θεσμικό οικοδόμημα, που πιστεύουμε ότι θα συμβάλλει αποφασιστικά στην ταχεία επίλυση των διαφορών, εκτός της βασικής Δικαιοδοτικής λειτουργίας, με την θετική και σημαντική συμβολή του Δικηγορικού Σώματος.
Αυτό σημαίνει, περαιτέρω ενίσχυση της ταχύτητας στην απονομή της Δικαιοσύνης, όχι μόνο για τις υποθέσεις που θα επιλύονται στα πλαίσια αυτού του Κώδικα, αλλά γιατί ταυτόχρονα αυτές οι υποθέσεις δεν θα φτάνουν στα τακτικά δικαστήρια και έτσι θα μειώνεται ακόμα περισσότερο ο φόρτος τους.
Αυτός ο νέος Κώδικας, ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει και τις Νομικές Σχολές της χώρας, να εντάξουν τη διδασκαλία του στα μαθήματα κορμού. Οι Νομικές Σχολές όλου του κόσμου και φυσικά της χώρας μας, διδάσκουν στους μελλοντικούς Δικηγόρους ότι βασικό στοιχείο του λειτουργήματός τους είναι η αντιπαράθεση, η «μάχη» σε εισαγωγικά με τον αντίδικό τους. Πιστεύουμε ότι είναι η εποχή να διδαχθούν και τις μεθόδους διαπραγμάτευσης και συναινετικής επίλυσης των διαφορών, προς όφελος όλων.
Βρισκόμαστε σε έναν μεσοσταθμό ως προς την υλοποίηση του σχεδίου μας. Σε ένα χρόνο από τώρα, πιστεύουμε ότι θα έχει συντελεστεί η συνολική αναρρύθμιση του τομέα της Δικαιοσύνης, με παρεμβάσεις στον Οργανισμό Δικαστηρίων, στον Κώδικα Δικηγόρων, στον Κώδικα Συμβολαιογράφων, στον Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων και στον Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών, καθώς και με τον εκσυγχρονισμό μετά από 80 χρόνια του κληρονομικού δικαίου.
Ο «ασάλευτος χρόνος» της Ελληνικής Δικαιοσύνης, δίνει τη θέση του, στην κατά τον Αϊνστάιν, «επιτάχυνση του χρόνου». Μαζί με τις συντελούμενες μεγάλες αλλαγές της ψηφιακής μετάβασης, η Ελληνική Δικαιοσύνη εισέρχεται οριστικά στον 21ο αιώνα».
Η ομιλία Μπούγα
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας επισήμανε: «Αντιμετωπίζουμε τα ζητήματα της Ελληνικής Δικαιοσύνης, με απόλυτο σεβασμό προς την Ανεξαρτησία της, που αποτελεί ουσιώδες συστατικό του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Πεποίθησή μας είναι ότι τα μικρά και μεγάλα προβλήματα στο χώρο της Δικαιοσύνης επιλύονται μόνο με διάλογο και συναίνεση. Οι συγκρούσεις πάση θυσία πρέπει ν΄αποφεύγονται. Προϋπόθεση γι΄αυτό είναι η ειλικρινής και διαρκής συνεργασία και ο σεβασμός του διακριτού ρόλου εκάστου μέρους και των θεσμικών λειτουργιών του: Του Υπουργείου, των Δικαστών και Εισαγγελέων, των Δικηγόρων, ως συλλειτουργών της Δικαιοσύνης, των συμβολαιογράφων, των δικαστικών υπαλλήλων και κάθε άλλου, που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκεται στην απονομή της.
ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
Ο νόμος 5108/2024 συνιστά εμβληματική μεταρρυθμιστική τομή. Για πρώτη φορά η Ελλάς αποκτά Δικαστικό Χάρτη, με την έννοια της θέσπισης ενός συνεκτικού νομοθετήματος, που να ορίζει τους γενικούς κανόνες απονομής της Δικαιοσύνης. Βασική ρύθμιση του Χάρτη η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας και η κατάργηση των Ειρηνοδικείων. Έγινε πραγματικότητα ένα κοινό και διαχρονικό αίτημα, ενώ ενισχύθηκε δομικά και λειτουργικά το δικαστικό σύστημα της Χώρας μας. Περισσότεροι από 900 δικαστές με επιστημονική γνώση και εμπειρία μετά την ολοκλήρωση της επιμόρφωσής τους θα είναι απολύτως έτοιμοι να δικάζουν όλες τις υποθέσεις του πρώτου βαθμού πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης. Με τον δικαστικό χάρτη έγινε με κριτήρια αντικειμενικά η κατανομή των δικαστικών σχηματισμών στην Ελληνική Επικράτεια. Με βάση τη νέα χωροταξία, οι δικαστικοί σχηματισμοί σήμερα πλέον ανέρχονται σε 113.
ΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελληνικής Δικαιοσύνης εξελίσσεται ένα κτηριακό πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατομμυρίων ευρώ για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών αλλά και την ανέγερση νέων δικαστικών Μεγάρων με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του ΕΣΠΑ και εθνικούς πόρους.
Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗ
Βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και την Κοινωνία της Πληροφορίας και παρακολουθούμε την εξέλιξη των ψηφιακών έργων, συνολικού προϋπολογισμού 220.000.000ευρώ, ώστε να παραδοθούν εγκαίρως και όπως ακριβώς έχουν σχεδιασθεί.
Ιδίως ο ηλεκτρονικός φάκελος της δικογραφίας, θα σχηματίζεται με την κατάθεση του εισαγωγικού δικογράφου κατά την έναρξη της εκκρεμοδικίας. Θα περιέχει όλα τα διαδικαστικά και αποδεικτικά έγγραφα και τις δικαστικές αποφάσεις και θα μεταβιβάζεται ηλεκτρονικά στα Δικαστήρια των ενδίκων μέσων.
Η ψυχή της Δικαιοσύνης είναι οι άνθρωποι, που την υπηρετούν.
Οι δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί, οι δικηγόροι ως συλλειτουργοί της, οι δικαστικοί υπάλληλοι, οι συμβολαιογράφοι οι δικαστικοί επιμελητές. Η Ελλάδα διαθέτει το μεγαλύτερο αριθμό δικαστών, σε σύγκριση με τις χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης, ωστόσο δεν αξιοποιούνται πλήρως.
Προκειμένου οι δικαστές μας να ασχολούνται με τα αμιγώς δικαιοδοτικά τους καθήκοντα πολλές χιλιάδες υποθέσεων, ήσσονος νομικής και αποδεικτικής δυσχέρειας μεταφέρθηκαν σε δικηγόρους. Με το δικαστικό χάρτη προβλέπεται το ΤΑΧ.ΔΙΚ να αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση των διαδικασιών για προμήθειες υλικών και επισκευές δικαστικών μεγάρων. Απαλλάσσουμε έτσι τους δικαστές μας από ένα μεγάλο γραφειοκρατικό άχθος.
Από 2022 έως το τέλος του επόμενου δικαστικού έτους θα έχουν προσληφθεί 1050 περίπου δικαστικοί υπάλληλοι έναντι 750 που θα αποχωρήσουν».
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναβαίνοντας στο βήμα της εκδήλωσης σημείωσε μεταξύ άλλων: «Η Δικαιοσύνη είναι σαν το οξυγόνο. Η παρουσία της περνάει ίσως απαρατήρητη, αλλά η απουσία της καθιστά τη ζωή αδύνατη. Όπως το ανθρώπινο σώμα δεν επιβιώνει χωρίς οξυγόνο έτσι και η δημοκρατία δεν μπορεί να αναπνεύσει, δεν μπορεί να προοδεύσει, δεν μπορεί να εξελιχθεί χωρίς τον πνεύμονα της απονομής δικαίου».
Σε άλλο σημείο ο Πρωθυπουργός ανέφερε ότι «κεντρικό μέλημα της κυβέρνησης εδώ και 5 χρόνια αποτελεί η θωράκιση του κράτους δικαίου και ο εκσυγχρονισμός, η μεταρρύθμιση συνολικά, της Δικαιοσύνης, όχι γιατί μας λείπουν οι άξιοι δικαστές, όσο γιατί ειδικά το συγκεκριμένο πεδίο το πολιορκούν παθογένειες πολλών δεκαετιών».
Ακόμη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι «μοιάζει παράξενο και αντιφατικό να διαθέτουμε διπλάσιους δικαστές ανά κάτοικο σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και την ίδια ώρα οι αποφάσεις να εκδίδονται σε χρόνο υπερτριπλάσιο» και προσέθεσε: «Πρέπει και εμείς να φτάσουμε εκεί που έχουμε θέσει, στον μέσο όρο περίπου των κρατών του συμβουλίου της Ευρώπης για την έκδοση μιας τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, λίγο κάτω δηλαδή από τα 2 χρόνια».